Ηραίον
Ο αρχαιολογικός χώρος του Ηραίου βρίσκεται κοντά στην θάλασσα στις εκβολές του ποταμού
Ιμβρασσου κοντά στο ομόνυμο παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο. Ηραίον σημαίνει ναός προς τιμή της θεάς Ήρας. Η Ήρα λατρευόταν σε όλη την Ελλάδα και το Ηραίον της Σάμου είναι το πιο σημαντικό Ηραίον στον Ελλαδικό χώρο . Σύμφωνα με την επικρατέστερη παράδοση, η θεά Ήρα, αδερφή και σύζυγος του Δία κόρη του Κρόνου και της Ρέας, γεννήθηκε στο νησί. Στο σημείο που η μυθολογία τοποθετεί την γέννησή της, στην ανατολική όχθη του ποταμού Ίμβρασου, κτίστηκε το επίσημο ιερό της Σάμου όπου και κατά την παράδοση μεγάλωσε η νέα θεά και έγινε ο ιερός γάμος της με τον Δία. Στην θέση του ιερού βρέθηκαν ίχνη ύπαρξης οικισμού ήδη από το 3000 π.Χ., ο οποίος και καταστράφηκε ενώ ίχνη επόμενης χρήσης της περιοχής εμφάνίζονται το 1500 π.Χ. με την ύπαρξη ενός μικρού οικισμού και απομεινάρια λατρείας, ο οποίος και πάλι καταστρέφεται. Λίγο πριν το 1000 π.Χ. η περιοχή κατοικείται πλέον από τους Ίωνες και η παλαιά θεά της φύσης που λατρεύονταν στην περιοχή αντικαθίσταται από την Ήρα. Το 600 π.Χ επί της εποχής του τυρράνου Πολυκράτη τοποθετείται η μεγάλη ακμή του ιερού από όπου και χρονολογούνται τα ευρήματα από ελληνικά , αιγυπτιακά, συριακά και κυπριακά αφιερώματα. Οι κούροι και οι κόρες που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο αναδυκνείουν τις ιδιαιτερότητες της σχολής της Σάμου για τη γλυπτική. Μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια η περιοχή του Ηραίου παραμένει τόπος λατρείας, ενώ τον 16ο αιώνα η παλαιοχριστιανική βασιλική που οικοδομείται στον χώρο μαρτυρά την επαναχρησιμοποίηση του χώρου για θρησκευτικούς σκοπούς. Το 1879 ο γάλλος περιηγητής Paul Girard, ανακαλύπτει το άγαλμα της «κόρης» γνωστό ως η «Ήρα του Χηραμύη» που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Σήμερα, από τον κυρίως ναό σώζεται ένας μόνο κίονας ύψος 13 μέτρων, γνωστός στην τοπική κοινότητα ως "Κολώνα". Η Ουνέσκο αξιολογώντας τον πολιτισμικό πλούτο του αρχαιολογικού χώρου, τον έχει ανακηρύξει ως έναν από τους Θησαυρούς της Παγκόσμιας κληρονομιάς.The archeological site of Heraion is located near the sea at the mouth of the river Imvrassos near the homonymous seaside tourist resort. Heraion means temple in honor of the goddess Hera. Hera was worshiped all over Greece and the Heraion of Samos was the most important worship site in the country. According to the prevailing tradition, the goddess Hera, sister and wife of Zeus, daughter of Saturn and Rhea, was born on the island. Mythology places her birth, on the east bank of the river Imvrasos, the official sanctuary of Samos was built where, according to tradition, the new goddess grew up and was married to Zeus.
Traces of a settlement have been found at the site of the sanctuary since 3000 BC, which was destroyed while clues of later use of the area appear in 1500 BC. with the existence of a small settlement and remnants of worship, which is again destroyed. Shortly before 1000 BC. the area was inhabited by the Ionians and the old goddess of nature worshiped in the area was replaced by Hera. In 600 BC, during the reign of the tyrant Polycrates, the great acme of the sanctuary is placed, from where the findings from Greek, Egyptian, Syrian and Cypriot tributes are dated.
The statues of kouros and the kores who are in the archeological site highlight the peculiarities of the school of Samos for sculpture. Even the Romans
Even during the Romans era the area of Heraion remains a place of worship, while in the 16th century the early Christian basilica built on the site testifies to the reuse of the area for religious purposes. In 1879, the French traveler Paul Girard, discovers the statue of the "kori" known as the "Hera of Hiramy" which is now in the Louvre Museum.
Today, only a 13-meter-high column survives from the main church, known to the local community as "Kolona".UNESCO, evaluating the cultural value of the archeological site, has declared it as one of the World Heritage Treasures.